dinsdag 1 januari 2013

Over godsdiensten

Over godsdiensten

Ik heb lang nagedacht over mijn blogreeks "Waarom mensen godsdienstig zijn", en heb het idee dat ik op de verkeerde weg zit. Niet de geschiedenis, maar de aard van de mens moet centraal staan. De mens is van nature godsdienstig. Dat wil niet zeggen, dat "de mens" van nature geloof hecht aan heilige boeken en scheppings- en verlossingsverhalen en dergelijke, maar dat de mens gedreven is tot een zoeken naar de ene ware oorzaak van alles om hem heen. Niet vanuit een wetenschappelijk of onderzoeksstandpunt, want een dergelijk standpunt is eigen aan een latere ontwikkelingsfase van de mens. Eerst was er het normatieve. De oorzaak van alles kon tegelijk ook slechts (a) de mens als einddoel hebben en (b) gedragsvoorschriften uitvaardigen voor die mens. De mens schiep zich een of meerdere goden naar zijn beeld en gelijkenis, daarvan ben ik overtuigd. Een God die niet dezelfde eigenschappen had als de mens (boos worden, vreugde hebben, belonen, straffen, denken, een doel hebben, niet alleen voor een heel volk of de hele mensheid, maar ook voor elk mens individueel) was en is voor veel gelovigen ondenkbaar. Spinoza had dit ondervonden. Echter, zo zouden we God wel moeten zien, nl. zonder menselijke eigenschappen. In volgende bijdragen zal ik dit nader toelichten.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten